Logo * Aboneler ikon * İletişim ikon * ____________________ * Apple Apple * Android Android * X IFRAME: //www.facebook.com/plugins/likebox.php?href=https%3A%2F%2Fwww.faceb ook.com%2Fcumhuriyetgzt&width&height=258&colorscheme=light&show_fac es=true&header=false&stream=false&show_border=false&appId=168546753 348847 logo * logo * Parçalı Bulutlu [İSTANBUL.....] 12°C / 8°C * EURO6,06 % -0,61 * USD5,33 % -0,13 * ALTIN220,37 % -1,4 * Yazarlar * Gündem * Siyaset * Türkiye * Yerel Yönetim * Dünya * Ekonomi * Kültür * Çizerler * Spor * Yaşam * Teknoloji * Eğitim * Sağlık * Fotoğraf * Video * E-Gazete * Yazarlar * Gündem * Siyaset * Türkiye * Ekonomi * Spor * Foto Galeri * Video * Tüm Bölümler BÖLÜMLER + Astroloji + Bilim ve Teknoloji + Çalışma Yaşamı + Çevre + Çizerler + Dünya + Eğitim + Ekonomi + Gezi + Kitap + Konser + Kültür-Sanat + Otomobil + Piyasalar + Sağlık + Pazar Yazıları + Sinema + Siyaset + Sokak + Spor + Tiyatro + Türkiye + TV Rehberi + Uzay + Yaşam + Yazı Dizileri + * Şu Anda BAĞLANTILAR + E-Gazete + Cumhuriyet Arşivi + Reklam + Künye + İletişim + Yayın İlkeleri + Cumhuriyet Kitapları + RSS UYGULAMALAR + iPhone / iPad / Android + Günlük Gazete Manşetleri + Kaydettiklerim + Manşetleri Sitene Ekle + Hava Durumu + Şans Oyunları + Milli Piyango Seçimler + 2014 Yerel Seçimleri + 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimi + 2015 Genel Seçimleri: o 7 Haziran Seçim Haritası o 1 Kasım Seçim Haritası + 2017 Anayasa Referandumu + 2018 Genel Seçimi + 2018 Cumhurbaşkanı Seçimi + Seçim 2018 Haberleri GALERİLER + Video Galeri + Foto Galeri o Haber o Yaşam o Kültür-Sanat o Çevre o Gezi o Spor o Doğa ve İnsan Arama ____________________ (Submit) Ara Köşe Yazıları + Yazar Emre Kongar Özel’den Usta’ya insan hakları yanıtı + Yazar Mustafa Balbay B-uzlaşma! + Yazar Orhan Bursalı Fetvacının durdurulmaz rektörlük yükselişi Günün köşe yazıları Köşe Yazısı Son Haberler * [1209447_cover.jpeg?lastModified=1548011327306] Komşuların kömür kavgasında bıçaklar kullanıldı: Yaralılar var * [1209364_cover.jpeg?lastModified=1548002724858] Polis memuruna çarpıp yakalanan alkollü sürücü tutuklandı * [1209353_2_cover.jpeg?lastModified=1548002799692] Akdeniz'de korkutan deprem * [1208502_cover.jpeg?lastModified=1547958357148] TIR'ı soyulan sürücünün ölü bulunması soruşturmasında 10 gözaltı Ana Sayfa Yazarlar Konuk Yazarlar Olaylar ve Görüşler Meritokrasiden nepotizme A+ A- [cumhuriyet.png] Olaylar ve Görüşler * Son Yazısı * Tüm Yazıları Meritokrasiden nepotizme Tweet Takip et: @cumhuriyetgzt * Facebook'ta paylaş * WhatsApp * Tumblr * E-posta 1104646 Kaydet Kaydı KaldırX Kaydettiklerim 7 Ekim 2018 Pazar Meritokrasi kavramını dilimizde en iyi açıklayabilecek sözcük kuşkusuz liyakatir ve Osmanlı’da da esas olan liyakattir. Toprak mülkiyetinin geç gelmesi, aristokratik bir sınıfın gelişmesini engelledi ve liyakate dayalı bürokrasi olduğu gibi Cumhuriyet Türkiye’sine yansıdı. Ne var ki bu durum AKP ve Erdoğan dönemi ile son bulmuştur. [Haber görseli] Meritokrasi kavramı oldukça eski olmasına rağmen ilk kez 1950’lerde sosyolog Michael Young tarafından dillendirilmiştir. Yunanca “kratos” yani güç sözcüğünün başına Latince kazanma sözcüğünden “mereo”nun eklenmesiyle meritokrasi, yani hak edenlerin, başarılı olanların yönetimi kavramı ortaya çıkmıştır. Aslında kavram ortada olmasa bile kimi uygulamalar Han dönemi Çin’ine dek uzanır ve düşüncenin temelinde Konfiçyüs felsefesi yatar. Kuşkusuz Platon’un düşsel filozoflar devleti de bir tür adı konmamış meritokrasi özlemidir. Uygarlığın sınıflı toplumlar tarafından kurulduğu düşünülürse, daha Sümer’den başlayarak, asker ve rahip sınıflardan oluşan bürokratların bir süre sonra kendilerini toplumun geri kalanından ayırarak bir tür soyluluk yarattıklarını söyleyebiliriz. Eski Yunan’da ve Roma’da vatandaşlar ve köleler olarak düşünülebilecek bu yapı yine Yunan ve Roma’daki kimi reformlarla orta sınıfların yönetime alınmasıyla sürse de, sonuçta köleler sınıfı varlığını hep sürdürdü. Avrupa Orta Çağı yeni bir ekonomik sistemi ve yeni toplumsal ilişkiler ağını getirdi. Bu kez toprak köleleri üzerine oturmuş bir soyluluk ve kilise babalarının yönetimi söz konusuydu. Belli bir alanda uzmanlaşmış, iyi eğitim almış, sınavlardan başarıyla çıkmış, kariyerinde ilerlemiş ve zekâ düzeyi oldukça yüksek insanların yönetimi de anlamına gelebilecek olan meritokrasi belki de ancak İngilizlerin, Çin’den Hindistan’a yansıyan uygulamaları fark etmesiyle Avrupa’ya ulaşmıştır. Aydınlanma Çağı düşünürlerinin yazıları ve İngiltere uygulamaları meritokrasinin yükselişini de yanı başında getirmiştir. Kısacası başarı ve hakketme değil kan bağı ve kalıtımsal nedenlerle yükselme anlamına da gelen ‘Eski Rejim’ uygulamalarını Fransa’da sonlandıran ise Napoleon olmuştur. “İlerleme ancak yeteneklere açıktır” biçiminde çevrilebilecek sözleri, söz olarak kalmamış, ordu mensupları, meclis üyeleri ve aristokratlar görevlerinden alınmışlardır. J. S. Mill’in de eğitimlilere daha fazla oy ve temsili önermesi benzer bir düşünceyi çağrıştırmaktadır. Sokollu örneği Batı literatürü nedense bu konuyla ilgili olarak Çin ve Hindistan’ı zikretseler de İslam dünyası ve Osmanlı uygulamalarını bu açıdan dikkate almazlar. Oysa Osmanlı İmparatorluğu’nun devşirme sistemi büyük ölçüde bir meritokrasi sistemidir. Osmanlı kuşkusuz bu tür bir meritokrasi ile Oğuz aşiretleri ve öteki Türklerden oluşabilecek bir tür aristokrasiyi de engellemeyi bilmiştir. Sokollu yalnızca bir örnektir. Oldukça geç yaşta devşirilen bu papaz okulu öğrencisi İstanbul’a getirildiğinde 16 yaşındadır ve artık en önde gelen İslam alimlerinden ders alma olanağını elde etmiştir. Kuşkusuz Sokollu kendisinden beklenenleri yerine getirme başarısını yakalayamasaydı sadrazamlığa giden yolda ilerlemesi mümkün olamazdı. Bir tek gün denize ayak basmadan Kaptanı Derya’lık görevinde bile bulunan ve karadan, Osmanlı donanmasını Avrupa’nın en önde gelen donanmalarından biri haline getiren Sokollu, İmparatorluk tarihindeki yüzlerce başarı öyküsünden yalnızca bir tanesidir. Daha az başarılı olanlar İmparatorluk bürokrasisinin alt basamaklarında yer almış ve bir kısmı belki de yeniçerilikten öteye gidememişlerdir. Kuşkusuz Kapı Sistemi içinde yükselen bu insanların yöresel kayırmalardan faydalanmadıkları söylenemez ama yine de başarı ve hak etme ön plandadır. Doğallıkla toprak mülkiyetinin olmadığı bir coğrafyada Batı benzeri bir sınıf yapısının bulunması mümkün değildi. Bu da aristokratik bir sınıfı dışlıyordu. Yani Batı örneğinde olduğu gibi büyük oğulun malları miras alması ve küçüğün ise askerliğe ya da en azından Katolik ülkelerde zaman zaman kilise üyeliğine yönelmesi gibi bir durumun ortaya çıkması mümkün olmamıştır. Esas olan liyakat Meritokrasi kavramını dilimizde en iyi açıklayabilecek sözcük kuşkusuz liyakattir ve Osmanlı’da da esas olan liyakattir. Toprak mülkiyetinin geç gelmesi, aristokratik bir sınıfın gelişmesini engelledi ve liyakate dayalı bürokrasi olduğu gibi Cumhuriyet Türkiye’sine yansıdı. Cumhuriyet meritokrasinin omuzlarında yükseldi. Uzunca bir süre “memur devleti” olma özelliğini sürdürdü. Süleyman Demirel’den Turgut Özal’a ve Necmettin Erbakan’a uzanan siyasetçiler kuşağı hep meritokrasinin parçası olmuşlardır. Ne var ki bu durum AKP ve Erdoğan dönemi ile son bulmuştur. Partinin ve bireylerin saltanatı, yakınların kayırılması, yükseltilmesi, liyakat sözcüğü ağızlardan düşürülmemesine rağmen sürmüş ve sonunda sistem, damatların bakan yapıldığı bir yapıya dönüşmüştür. 600 yıllık meritokrasi geleneğinin nepotizm ile son buluşu ülkenin asla hak etmediği üzücü bir durumdur. Tuğrul Tanyol Tümü Olaylar ve Görüşler - Son yazıları Hukuk ve etik 20 Ocak 2019 Paz Barışçıl gösteriler ve polis şiddeti 20 Ocak 2019 Paz YSK’nin hukukla imtihanı 19 Ocak 2019 Cmt Cumhuriyet Arşivi Gazete Kupürlerinde: Turgut Özal^, Süleyman Demirel^, Necmettin Erbakan^ Aboneler İçin 1930 yılına kadar tarihinde neler olduğunu görmek için tıklayın 5.363.911 makale Günlük E-Gazete Günlük gazete görseli Günün Diğer Yazıları * [yazar22.png] Emre Kongar Özel’den Usta’ya insan hakları yanıtı * [yazar61.png] Mustafa Balbay B-uzlaşma! * [yazar70.png] Orhan Bursalı Fetvacının durdurulmaz rektörlük yükselişi * [yazar96.png] Zeynep Oral İzmir’de açan çiçekler... * [yazar44.png] Işıl Özgentürk Alacakaranlık kuşağında bir yazar * [yazar6.png] Ahmet Tan Truva atı.. Tank sonatı * [yazar57.png] Mine G. Kırıkkanat Kitap oku, hayal kur, gerçek olsun... * [yazar376.png] Özdemir İnce Olmayan dairede seçmen * [yazar381.png] Zülal Kalkandelen 10 yıllık meydan okuma ve Bahçeli * [yazar387.png] Enver Aysever ‘Kutsanan cehalet, intihar eden toplum, kalemi elinde romancı!’ IFRAME: //www.facebook.com/plugins/likebox.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook. com%2Fcumhuriyetgzt&width&height=258&colorscheme=light&show_faces=true& header=false&stream=false&show_border=true&appId=168546753348847 * E-Gazete * Cumhuriyet Arşivi * Reklam * Künye * İletişim * Yayın İlkeleri * RSS * UYGULAMALAR * iPhone / iPad / Android * Günlük Gazete Manşetleri * Şans Oyunları * Milli Piyango * Kaydettiklerim * Manşetleri Sitene Ekle * Hava Durumu * Seçimler GALERİLER * Video Galeri * Foto Galeri + Haber + Yaşam + Kültür-Sanat + Çevre + Gezi Okurlarımızın eleştiri, öneri ve dileklerini aşağıdaki iletişim bilgilerini kullanarak okur temsilcisi Güray Öz'e yazmasından büyük mutluluk duyacağız. [yazar46.png] İlhan Selçuk'un Yazıları 21 Haziran 2010 tarihinde yitirdiğimiz Cumhuriyet Gazetesi Başyazarı İlhan Selçuk'un yazılarından seçmeleri okurlarımızla buluşturuyoruz. Bu köşede aydınlanmanın bilgesi Selçuk'un günümüze ışık tutan yazılarını bulabileceksiniz. BÖLÜMLER * Astroloji * Bilim ve Teknoloji * Çalışma Yaşamı * Çevre * Çizerler * Dünya * Eğitim * Ekonomi * Gezi * Kitap * Konser * Kültür-Sanat * Otomobil * Pazar Yazıları * Piyasalar * Sağlık * Sinema * Siyaset * Sokak * Spor * Tiyatro * Türkiye * TV Rehberi * Uzay * Yaşam * Yazı Dizileri * * Şu Anda * Cumhuriyet Kitapları © 2019 www.yaynet.com.tr Yukarı üst ok ikon: Facebook ikon: Twitter ikon: Google+ ikon: e-posta ikon: arat alt ok