____________________ Submit Submit Twitter Twitter Facebook Facebook Türkçe Türkçe English English Հայերէն Հայերէն logo logo jpg jpg ANASAYFA ANASAYFA GÜNCEL GÜNCEL TOPLUM TOPLUM KÜLTÜR KÜLTÜR SANAT SANAT DOSYA DOSYA YAZARLAR YAZARLAR E E GAZETE GAZETE KİTAP KİTAP ԳԻՐՔ ԳԻՐՔ ABONELİK ABONELİK İLETİŞİM İLETİŞİM ANASAYFA ANASAYFA YAZI YAZI Antep Antep 1915 1915 in in tarihi tarihi açısından açısından önemli önemli nüanslar nüanslar içeriyor içeriyor 1915 1915 öncesi öncesi Garouj Garouj Karamanukyan Karamanukyan ve ve ailesi ailesi Antep Antep Antep Antep 1915 1915 in in tarihi tarihi açısından açısından önemli önemli nüanslar nüanslar içeriyor içeriyor Tweet Tweet IFRAME IFRAME https https www www facebook facebook com com plugins plugins like like php php href href http http www www agos agos com com tr tr t t r r yazi yazi 21333 21333 antep antep 1915in 1915in tarihi tarihi acisindan acisindan onemli onemli nuanslar nuanslar iceriyor iceriyor loc loc ale ale tr_TR tr_TR width width 145 145 layout layout button_count button_count action action like like show_faces show_faces false false sh sh are are true true height height 35 35 Ferda Ferda Balancar Balancar 03 03 10 10 2018 2018 GENEL GENEL Tarihçi Tarihçi Ümit Ümit Kurt Kurt un un Antep Antep 1915 1915 Soykırım Soykırım ve ve Failler Failler kitabı kitabı İletişim İletişim Yayınları Yayınları ndan ndan çıktı çıktı Kurt Kurt la la kitabından kitabından yola yola çıkarak çıkarak Antep Antep te te 1915 1915 te te yaşananları yaşananları ve ve İttihat İttihat Terakki Terakki içindeki içindeki farklı farklı eğilimleri eğilimleri konuştuk konuştuk Kitaptan Kitaptan faillerin faillerin torunlarıyla torunlarıyla da da görüşmeler görüşmeler yaptığını yaptığını öğreniyoruz öğreniyoruz Bunlardan Bunlardan ikisiyle ikisiyle yaptığın yaptığın görüşmenin görüşmenin çözümünü çözümünü de de kitabın kitabın eklerinde eklerinde yayımlamışsın yayımlamışsın Torunların Torunların dedeleriyle dedeleriyle yani yani faillerle faillerle ilgili ilgili duygu duygu ve ve düşünceleri düşünceleri ruh ruh halleri halleri nasıl nasıl Bu Bu yüzleşme yüzleşme sorunsalı sorunsalı açısından açısından bize bize ne ne söylüyor söylüyor Kitaba Kitaba konu konu olan olan faillerden faillerden Ali Ali Cenani Cenani ve ve Mehmet Mehmet Yasin Yasin Sani Sani Kutluğ Kutluğ un un torunlarıyla torunlarıyla mülakat mülakat yapma yapma şansım şansım oldu oldu Buradan Buradan kendilerine kendilerine tekrar tekrar teşekkür teşekkür etmek etmek isterim isterim Kutluğ Kutluğ un un torunu torunu Noyan Noyan Bey Bey ile ile yaptığım yaptığım görüşmeyi görüşmeyi kendisinin kendisinin isteği isteği üzerine üzerine kaydetmedim kaydetmedim Noyan Noyan Bey Bey in in dedesi dedesi Yasin Yasin Bey Bey e e ilişkin ilişkin hafızası hafızası daha daha çok çok onun onun İstiklal İstiklal Harbi Harbi nde nde göstermiş göstermiş olduğu olduğu kahramanlıkları kahramanlıkları ve ve vatanseverliği vatanseverliği üzerineydi üzerineydi Dedesinin Dedesinin hiçbir hiçbir biçimde biçimde Ermenilere Ermenilere ilişkin ilişkin herhangi herhangi bir bir meseleyle meseleyle iltisaklı iltisaklı olmadığını olmadığını vurgulamıştı vurgulamıştı Ali Ali Cenani Cenani nin nin iki iki torunu torunu ile ile yaptığım yaptığım görüşmede görüşmede ise ise aslına aslına bakarsanız bakarsanız benim benim oldukça oldukça şaşırdığım şaşırdığım bir bir açıklık açıklık ve ve konuşma konuşma isteği isteği vardı vardı ikisinde ikisinde de de Büyükbabalarının Büyükbabalarının pek pek tabii tabii siyasi siyasi geçmişine geçmişine dair dair birçok birçok bilgiye bilgiye haizdiler haizdiler bilhassa bilhassa da da Mustafa Mustafa Kemal Kemal ile ile olan olan kişisel kişisel ilişkisi ilişkisi üzerine üzerine Ali Ali Cenani Cenani nin nin Ermenilerin Ermenilerin tehciri tehciri ve ve mülklerinin mülklerinin el el değiştirmesi değiştirmesi sürecinde sürecinde etkin etkin bir bir rol rol oynamamış oynamamış olmasının olmasının neredeyse neredeyse imkansız imkansız olduğunu olduğunu net net bir bir biçimde biçimde ifade ifade etmişlerdi etmişlerdi bana bana Yani Yani aslında aslında ellerinde ellerinde herhangi herhangi bir bir bilgi bilgi kayıt kayıt kişisel kişisel arşiv arşiv vs vs gibi gibi belgeler belgeler bulunmamasına bulunmamasına rağmen rağmen bu bu kanıda kanıda olmaları olmaları beni beni şaşırtmıştı şaşırtmıştı doğrusu doğrusu Ben Ben kendilerine kendilerine dolaylı dolaylı yollardan yollardan bile bile Ali Ali Cenani Cenani Bey Bey in in soykırımdaki soykırımdaki rolünün rolünün varlığına varlığına ilişkin ilişkin sorduğumda sorduğumda yine yine olmamasını olmamasını yadırgayıcı yadırgayıcı bulacaklarını bulacaklarını belirtmişlerdi belirtmişlerdi Tabii Tabii bu bu durumu durumu ne ne derece derece yüzleşme yüzleşme olarak olarak adlandırabiliriz adlandırabiliriz bu bu konuda konuda kuşkularım kuşkularım var var Ancak Ancak son son tahlilde tahlilde Noyan Noyan Bey Bey in in aksine aksine açık açık ve ve konuşmaya konuşmaya gönüllü gönüllü olmaları olmaları bence bence önemli önemli Bunu Bunu belki belki biraz biraz da da Ermeni Ermeni Soykırımı Soykırımı nın nın üzerinden üzerinden 100 100 yıldan yıldan fazla fazla bir bir zamanın zamanın geçmesine geçmesine de de bağlayabiliriz bağlayabiliriz Bundan Bundan kastım kastım her her ne ne kadar kadar Ali Ali Cenani Cenani Bey Bey bir bir soykırım soykırım faili faili olsa olsa da da torunları torunları bundan bundan dolayı dolayı bir bir sorumluluk sorumluluk duymadığı duymadığı için için belki belki de de bu bu meseleyi meseleyi benimle benimle rahat rahat konuşabildiler konuşabildiler Ancak Ancak bunu bunu genele genele teşmil teşmil edebilir edebilir miyiz miyiz doğrusu doğrusu bundan bundan emin emin değilim değilim Dolayısıyla Dolayısıyla ortada ortada bir bir yüzleşme yüzleşme olduğu olduğu kanısında kanısında değilim değilim Ancak Ancak Cenani Cenani nin nin torunları torunları gibi gibi birkaç birkaç aile aile daha daha çıkıp çıkıp bunları bunları ifade ifade ederse ederse belki belki böyle böyle bir bir şeyden şeyden bahsedebiliriz bahsedebiliriz gibi gibi geliyor geliyor bana bana Bu Bu kitap kitap için için Türkçede Türkçede ilk ilk kez kez failleri failleri mercek mercek altına altına alan alan bir bir çalışma çalışma demek demek doğru doğru mu mu Bir Bir başka başka deyişle deyişle Türkçe Türkçe literatürde literatürde 1915 1915 in in faillerini faillerini mercek mercek altına altına alan alan ilk ilk çalışmanın çalışmanın Antep Antep 1915 1915 olduğunu olduğunu söyleyebilir söyleyebilir miyiz miyiz Açıkçası Açıkçası kitabı kitabı bu bu konuda konuda yapılan yapılan ilk ilk çalışma çalışma olacak olacak gibi gibi bir bir motivasyonla motivasyonla yazmadım yazmadım Çıkış Çıkış noktam noktam sıradan sıradan insanların insanların nasıl nasıl örgütlü örgütlü bir bir kötülüğün kötülüğün aktif aktif katılımcılarına katılımcılarına dönüşebildiği dönüşebildiği üzerineydi üzerineydi Burada Burada söz söz konusu konusu kişilerin kişilerin sıradan sıradan lığından lığından kasıt kasıt işledikleri işledikleri ve ve ortağı ortağı oldukları oldukları suçun suçun niteliğini niteliğini algılama algılama biçimleri biçimleri ve ve buna buna yönelik yönelik tavır tavır alışları alışları Kitabın Kitabın yapısı yapısı ve ve zeminini zeminini bunun bunun üzerine üzerine inşa inşa etmeye etmeye çalıştım çalıştım Olabildiğince Olabildiğince mikro mikro düzeyde düzeyde kalarak kalarak bu bu meseleyi meseleyi ete ete kemiğe kemiğe büründürmeye büründürmeye gayret gayret ettim ettim Tabii Tabii Antep Antep doğup doğup büyüdüğüm büyüdüğüm tanıdım tanıdım bir bir şehir şehir Doktora Doktora çalışmam çalışmam da da yine yine Antep Antep Ermenileri Ermenileri ile ile ilgiliydi ilgiliydi Dolayısıyla Dolayısıyla konuyu konuyu yine yine Antep Antep üzerinden üzerinden ele ele aldım aldım Bildiğimiz Bildiğimiz kadarıyla kadarıyla en en azından azından Ermeni Ermeni Soykırımı Soykırımı özelinde özelinde faillik faillik faillerin faillerin biyografisi biyografisi üzerine üzerine yapılan yapılan ilk ilk çalışma çalışma bu bu Ama Ama en en başta başta da da belirttiğim belirttiğim gibi gibi böyle böyle bir bir saikle saikle araştırmamı araştırmamı yapmadım yapmadım Antep Antep te te yaşananları yaşananları 1915 1915 in in mikrokozmosu mikrokozmosu olarak olarak değerlendiriyorsun değerlendiriyorsun Her Her mikrokozmosun mikrokozmosun aynı aynı zamanda zamanda kendine kendine has has özellikler özellikler de de içerdiğini içerdiğini düşünürsek düşünürsek Antep Antep 1915 1915 in in Antep Antep yereline yereline has has özgün özgün yönleri yönleri var var mı mı Bu Bu çok çok önemli önemli bir bir soru soru Öncelikle Öncelikle 1915 1915 te te Antep Antep te te yaşananları yaşananları 19 19 yüzyılın yüzyılın ikinci ikinci yarısından yarısından itibaren itibaren ele ele alıp alıp düşünmek düşünmek ve ve anlamlandırmak anlamlandırmak gerekiyor gerekiyor Dolayısıyla Dolayısıyla o o dönem dönem Halep Halep vilayetine vilayetine bağlı bağlı bir bir sancak sancak olan olan Antep Antep i i geç geç dönem dönem Osmanlı Osmanlı tarihi tarihi bağlamından bağlamından ayrı ayrı değerlendiremeyiz değerlendiremeyiz Aksi Aksi tarih tarih metodolojisi metodolojisi açısından açısından bizi bizi bir bir açmaza açmaza sokar sokar 1915 1915 Ermeni Ermeni Soykırımı Soykırımı her her şeyden şeyden önce önce bir bir kolektif kolektif kitlesel kitlesel şiddet şiddet hikâyesidir hikâyesidir Bu Bu şiddetin şiddetin politik politik sosyal sosyal kültürel kültürel ve ve ekonomik ekonomik boyutları boyutları vardı vardı Ben Ben öncelikle öncelikle Antep Antep in in bu bu boyutların boyutların en en net net biçimde biçimde görüldüğü görüldüğü mekanlardan mekanlardan biri biri olduğu olduğu kanaatindeyim kanaatindeyim Bu Bu boyutlardan boyutlardan en en öne öne çıkanı çıkanı ise ise ekonomik ekonomik unsur unsur Ermenilerin Ermenilerin tabii tabii ticaretle ticaretle iştigal iştigal eden eden toprak toprak mülk mülk sahibi sahibi üst üst üst üst orta orta ve ve orta orta sınıf sınıf Ermenilerden Ermenilerden söz söz ediyorum ediyorum göreceli göreceli olarak olarak ekonomik ekonomik anlamda anlamda refah refah seviyelerinin seviyelerinin yüksek yüksek olması olması onları onları Antep Antep in in Müslüman Müslüman kitleleri kitleleri nezdinde nezdinde hedef hedef haline haline getirmiştir getirmiştir Bu Bu noktada noktada şehrin şehrin Müslüman Müslüman yerel yerel elitleri elitleri ve ve eşraf eşraf bu bu kitleleri kitleleri mobilize mobilize etmekte etmekte bir bir hayli hayli hünerli hünerli hareket hareket etmiştir etmiştir Hatta Hatta daha daha da da ileri ileri giderek giderek İstanbul İstanbul daki daki merkezi merkezi hükümeti hükümeti ve ve Talat Talat Paşa Paşa yı yı Antep Antep Ermenilerinin Ermenilerinin tehcirine tehcirine ikna ikna eden eden aynı aynı yerel yerel elitler elitler olmuştur olmuştur Antep Antep i i diğer diğer yerlerden yerlerden özgün özgün kılan kılan noktalardan noktalardan bir bir tanesi tanesi budur budur Yani Yani başka başka türlü türlü ifade ifade etmek etmek gerekirse gerekirse Antep Antep teki teki yerel yerel Müslüman Müslüman eşraf eşraf Ermenilerin Ermenilerin tehciri tehciri hususunda hususunda merkezi merkezi hükümetten hükümetten çok çok daha daha istekli istekli enerjik enerjik ve ve ikna ikna edici edici davranmıştır davranmıştır Antep Antep i i özgün özgün kılan kılan bir bir diğer diğer nokta nokta da da yereldeki yereldeki bu bu elitler elitler ile ile merkezin merkezin her her zaman zaman eşgüdümlü eşgüdümlü ve ve koordineli koordineli çalışmamasıdır çalışmamasıdır Yerel Yerel aktörler aktörler birçok birçok konuda konuda inisiyatifi inisiyatifi ele ele almış almış ve ve bazı bazı durumlarda durumlarda merkezi merkezi hükümetin hükümetin kararlarının kararlarının talimatlarının talimatlarının hilafına hilafına hareket hareket etmiştir etmiştir Bu Bu pek pek tabii tabii onları onları soykırımın soykırımın aktif aktif katılımcısı katılımcısı yapmıştır yapmıştır Bu Bu anlamda anlamda Antep Antep in in 1915 1915 in in tarihi tarihi açısından açısından hem hem genel genel resmi resmi verdiği verdiği hem hem de de önemli önemli nüansları nüansları içerdiği içerdiği kanaatindeyim kanaatindeyim Her Her üç üç failde failde de de dikkatimi dikkatimi çeken çeken bir bir özellik özellik özellikle özellikle Cumhuriyet Cumhuriyet döneminde döneminde iktisadi iktisadi ve ve ticari ticari faaliyetler faaliyetler içerisinde içerisinde olmaya olmaya gayret gayret gösteriyor gösteriyor olmaları olmaları Bu Bu alanlarda alanlarda pek pek başarılı başarılı oldukları oldukları söylenemez söylenemez ama ama bunun bunun için için çaba çaba gösteriyorlar gösteriyorlar Her Her üç üç fail fail de de birbirinden birbirinden farklı farklı kişilik kişilik özellikleri özellikleri ve ve eğilimlere eğilimlere sahip sahip olsalar olsalar da da Cumhuriyet Cumhuriyet döneminde döneminde iktisadi iktisadi ticari ticari faaliyetlere faaliyetlere yoğun yoğun ilgi ilgi gösteriyorlar gösteriyorlar Bunun Bunun nedeni nedeni ya ya da da nedenleri nedenleri hakkında hakkında ne ne söyleyebiliriz söyleyebiliriz Esasında Esasında her her üçünün üçünün de de bu bu tür tür faaliyetlerde faaliyetlerde olmasının olmasının farklı farklı nedenleri nedenleri var var Örneğin Örneğin Cenani Cenani zaten zaten halihazırda halihazırda ticaretle ticaretle uğraşmış uğraşmış ailesine ailesine ait ait birçok birçok arazi arazi ve ve köy köy var var Cumhuriyet Cumhuriyet kurulduktan kurulduktan sonra sonra Ticaret Ticaret Bakanı Bakanı olunca olunca da da bu bu faaliyetlerini faaliyetlerini devam devam ettiriyor ettiriyor Vagon Vagon ticareti ticareti yapmışlığı yapmışlığı bile bile var var Yasin Yasin Kutluğ Kutluğ Rumkale Rumkale ve ve civarında civarında büyük büyük arazileri arazileri olan olan birisi birisi babadan babadan kalma kalma topraklar topraklar bunlar bunlar Yine Yine o o da da 1915 1915 öncesinde öncesinde bu bu arazileri arazileri işliyor işliyor Cumhuriyet Cumhuriyet sonrası sonrası Ankara Ankara ya ya davet davet edilmesine edilmesine rağmen rağmen Halfeti Halfeti de de kalmayı kalmayı ve ve topraklarının topraklarının başında başında durmayı durmayı tercih tercih ediyor ediyor Bu Bu arazilerin arazilerin Ermenilere Ermenilere ait ait olup olup olmadığına olmadığına ilişkin ilişkin net net bir bir bilgiye bilgiye haiz haiz değilim değilim Aslında Aslında burada burada en en dikkat dikkat çeken çeken Ahmed Ahmed Faik Faik Erner Erner in in durumu durumu Kendisi Kendisi bu bu işlerde işlerde en en başarısız başarısız olanı olanı zira zira ticaret ticaret erbabı erbabı değil değil Yıllarca Yıllarca kaymakamlık kaymakamlık mutasarrıflık mutasarrıflık ve ve valilik valilik yapmış yapmış bir bir zat zat Cumhuriyet Cumhuriyet kurulduktan kurulduktan sonra sonra siyasete siyasete bulaşmak bulaşmak istemediğinden istemediğinden farklı farklı sektörlerde sektörlerde ticari ticari girişimlerde girişimlerde bulunuyor bulunuyor ve ve hepsini hepsini batırıyor batırıyor Ben Ben kendisinin kendisinin Cumhuriyet Cumhuriyet kadrolarında kadrolarında yer yer bulmamasını bulmamasını koyu koyu bir bir İttihatçı İttihatçı olmasına olmasına ve ve biraz biraz da da kendi kendi isteğiyle isteğiyle uzak uzak durduğuna durduğuna bağlıyorum bağlıyorum İdealist İdealist bir bir İttihatçı İttihatçı olduğundan olduğundan Cumhuriyet Cumhuriyet kadrolarına kadrolarına devşirilmeye devşirilmeye gönüllü gönüllü diğer diğer İttihatçılar İttihatçılar gibi gibi değil değil Ki Ki 1926 1926 daki daki İttihatçı İttihatçı yargılamalarını yargılamalarını düşündüğümüzde düşündüğümüzde Ahmed Ahmed Faik Faik Bey Bey in in siyasetin siyasetin tamamen tamamen dışında dışında kalarak kalarak aslında aslında kendince kendince doğru doğru bir bir yol yol izlediğini izlediğini düşünüyorum düşünüyorum Son Son tahlilde tahlilde Ali Ali Cenani Cenani yi yi siyasi siyasi Yasin Yasin Kutluğ Kutluğ u u yerel yerel ve ve Ahmed Ahmed Faik Faik i i askeri askeri sivil sivil bürokratik bürokratik elit elit olarak olarak ele ele aldığımızda aldığımızda bu bu tür tür faaliyetlerde faaliyetlerde bulunmuş bulunmuş olmaları olmaları o o dönem dönem itibariyle itibariyle sınıfsal sınıfsal konumlarıyla konumlarıyla ters ters düşen düşen bir bir durum durum değil değil Son Son yıllarda yıllarda uluslararası uluslararası literatürde literatürde de de Türkçe Türkçe literatürde literatürde de de kurtarıcılar kurtarıcılar konusu konusu daha daha sık sık ele ele alınıyor alınıyor Antep Antep 1915 1915 te te kurtarıcılar kurtarıcılar konusuna konusuna pek pek değinmemişsin değinmemişsin Antep Antep te te kurtarıcılar kurtarıcılar a a rastlanmadığı rastlanmadığı için için mi mi Yoksa Yoksa bu bu başka başka bir bir çalışmanın çalışmanın konusu konusu mu mu olacak olacak Öncelikle Öncelikle bir bir noktanın noktanın altını altını çizmek çizmek isterim isterim gerek gerek faillik faillik gerekse gerekse kurtarıcı kurtarıcı lık lık kavramlarının kavramlarının tanımını tanımını çok çok iyi iyi yapmamız yapmamız lazım lazım Her Her ikisinin ikisinin de de net net parametreleri parametreleri prensipleri prensipleri ve ve çizgileri çizgileri olan olan kavramlar kavramlar olmadığını olmadığını düşünüyorum düşünüyorum Özellikle Özellikle soykırım soykırım gibi gibi kitlesel kitlesel şiddet şiddet eylemlerindeki eylemlerindeki birtakım birtakım faaliyetlerin faaliyetlerin kolaylıkla kolaylıkla kurtarıcılık kurtarıcılık kategorisi kategorisi altında altında değerlendirilmesini değerlendirilmesini oldukça oldukça sorunlu sorunlu buluyorum buluyorum Bunlar Bunlar son son derece derece esnek esnek kaygan kaygan ve ve geçişken geçişken nosyonlar nosyonlar Duruma Duruma ve ve pozisyona pozisyona göre göre tavır tavır alışları alışları içeren içeren bir bir doğaya doğaya sahipler sahipler Dolayısıyla Dolayısıyla bilhassa bilhassa soykırım soykırım çalışmalarının çalışmalarının altında altında bir bir disiplin disiplin olarak olarak mülahaza mülahaza edebileceğimiz edebileceğimiz fail fail çalışmaları çalışmaları alanında alanında faillerin faillerin motivasyonları motivasyonları ve ve eylem eylem repertuarlarını repertuarlarını olabildiğince olabildiğince esnek esnek durumsal durumsal situational situational ve ve çeşitli çeşitli koalisyonlara koalisyonlara eğilimli eğilimli bir bir biçimde biçimde ele ele almak almak daha daha nüanslı nüanslı analizler analizler yapmamıza yapmamıza kapı kapı açar açar Bu Bu minvalde minvalde gerek gerek failler failler gerekse gerekse de de motivasyonları motivasyonları arasında arasında geçişkenlikler geçişkenlikler ve ve esneklikler esneklikler bakidir bakidir Bu Bu durum durum kurtarıcılar kurtarıcılar için için de de geçerli geçerli Bir Bir örnekle örnekle somutlaştırmaya somutlaştırmaya çalışayım çalışayım Mesela Mesela Kasım Kasım 1895 1895 teki teki Ermeni Ermeni katliamlarında katliamlarında Ermenilere Ermenilere yardım yardım eden eden onları onları evlerinde evlerinde dükkanlarında dükkanlarında saklayan saklayan kişiler kişiler 1915 1915 te te tehciri tehciri organize organize edenler edenler ve ve Ermenilerin Ermenilerin mallarını mallarını yağmalayanlar yağmalayanlar olarak olarak karşımıza karşımıza çıkarlar çıkarlar Bu Bu minvalde minvalde her her iki iki kavramın kavramın da da pozisyonel pozisyonel ve ve durumsal durumsal tavır tavır alışlara alışlara tekabül tekabül ettiğini ettiğini akılda akılda tutmakta tutmakta fayda fayda var var Bu Bu çerçevede çerçevede sorunuza sorunuza gelirsek gelirsek Antep Antep te te kurtarıcılar kurtarıcılar var var ancak ancak bunların bunların eylem eylem repertuarlarına repertuarlarına baktığımızda baktığımızda böyle böyle adlandırmak adlandırmak ne ne kadar kadar doğru doğru ve ve tarihsel tarihsel bu bu baki baki bir bir tartışma tartışma konusu konusu Yakında Yakında İngilizce İngilizce yayımlanacak yayımlanacak doktora doktora tezime tezime dayalı dayalı kitabımda kitabımda bu bu meseleyi meseleyi de de ele ele alıyorum alıyorum Bu Bu vesileyle vesileyle faillere faillere ilişkin ilişkin bu bu kitabın kitabın doktora doktora tezimden tezimden büyük büyük ölçüde ölçüde farklı farklı bir bir çalışma çalışma olduğunu olduğunu belirtmek belirtmek isterim isterim Kitapta Kitapta yer yer yer yer İttihat İttihat ve ve Terakki Terakki içinde içinde farklı farklı gruplar gruplar arasındaki arasındaki iktidar iktidar mücadelesine mücadelesine dikkat dikkat çekiyorsun çekiyorsun Bu Bu iktidar iktidar mücadelesinde mücadelesinde Ermenilere Ermenilere yönelik yönelik politika politika konusunda konusunda ihtilaf ihtilaf olmadığı olmadığı görünüyor görünüyor diyebilir diyebilir miyiz miyiz Açıkçası Açıkçası ben ben tam tam tersini tersini iddia iddia ediyorum ediyorum Bakın Bakın İttihat İttihat ve ve Terakki Terakki gibi gibi devasa devasa bir bir yapıda yapıda herkesin herkesin belirli belirli bir bir meselede meselede istisnasız istisnasız mutabakat mutabakat halinde halinde olduğunu olduğunu iddia iddia etmek etmek eşyanın eşyanın tabiatına tabiatına aykırı aykırı bir bir durum durum Hatta Hatta daha daha da da ileri ileri giderek giderek şunu şunu söyleyeyim söyleyeyim Nazi Nazi Almanya Almanya sı sı ve ve Hitler Hitler rejiminin rejiminin en en elit elit kanadı kanadı olan olan SS SS gibi gibi bir bir yapıda yapıda bile bile farklı farklı birbirine birbirine muhalif muhalif kişiler kişiler eğilimler eğilimler vardı vardı Bu Bu yapıları yapıları güçlü güçlü kılan kılan aslında aslında farklı farklı ideolojik ideolojik temayülleri temayülleri içermesi içermesi ve ve bunlar bunlar arasında arasında esnek esnek koalisyonlar koalisyonlar kurabilme kurabilme yetisidir yetisidir Aktörler Aktörler arası arası bu bu çeşitlilik çeşitlilik ve ve geçişkenlik geçişkenlik aslında aslında bu bu devasa devasa katliamların katliamların ve ve yıkım yıkım olaylarının olaylarının düzenleyicisi düzenleyicisi ve ve birinci birinci derecede derecede sorumlusu sorumlusu olan olan merkezdeki merkezdeki devlet devlet elitlerinin elitlerinin işini işini kolaylaştıran kolaylaştıran bir bir faktördür faktördür Bu Bu esnek esnek koalisyonlar koalisyonlar söz söz konusu konusu kitlesel kitlesel şiddet şiddet eylemlerinin eylemlerinin uzun uzun vadede vadede başarıyla başarıyla sonuçlanmasına sonuçlanmasına katkı katkı da da bulunur bulunur Zira Zira bu bu sayede sayede merkezi merkezi devletin devletin siyasal siyasal askeri askeri ve ve bürokratik bürokratik elitleri elitleri planladıkları planladıkları ve ve uygulamaya uygulamaya geçirdikleri geçirdikleri bu bu şiddet şiddet eylemlerinin eylemlerinin sorumluluğunu sorumluluğunu diğer diğer toplumsal toplumsal kesimlere kesimlere de de teşmil teşmil ederek ederek bir bir çeşit çeşit suç suç ortaklığı ortaklığı inşa inşa eder eder Bu Bu suç suç ortaklığı ortaklığı aynı aynı zamanda zamanda inşa inşa edilmesi edilmesi tahayyül tahayyül edilen edilen yekpare yekpare kimliğe kimliğe bu bu ulus ulus kimlik kimlik veya veya etno etno dinsel dinsel kimlik kimlik de de olabilir olabilir ve ve veya veya kutsal kutsal amaca amaca hizmet hizmet etmek etmek isteyen isteyen toplumsal toplumsal gruplara gruplara aynı aynı zamanda zamanda bu bu yapıya yapıya entegre entegre olma olma ve ve muayyen muayyen bir bir aidiyet aidiyet hissine hissine sahip sahip olma olma şansı şansı da da verir verir Bu Bu türden türden farklı farklı toplumsal toplumsal gruplar gruplar ve ve yerel yerel aktörler aktörler adeta adeta yok yok edilmesi edilmesi hedeflenen hedeflenen diğer diğer toplumsal toplumsal kesimlerin kesimlerin yıkımına yıkımına destek destek ve ve katkı katkı sağladıkları sağladıkları ölçüde ölçüde yaratılması yaratılması veya veya oluşturulması oluşturulması planlanan planlanan ve ve niyetlenen niyetlenen yapıya yapıya ve ve veya veya kimliğe kimliğe ait ait olma olma hakkına hakkına kavuşurlar kavuşurlar Birbirinden Birbirinden farklı farklı ideolojik ideolojik yönelimlere yönelimlere ve ve davranış davranış kalıplarına kalıplarına sahip sahip toplumsal toplumsal grupları grupları başka başka bir bir toplumsal toplumsal gruba gruba yönelik yönelik uygulanacak uygulanacak olan olan kitlesel kitlesel bir bir katliam katliam ve ve şiddet şiddet gösterisi gösterisi etrafında etrafında bir bir araya araya getirmek getirmek için için farklı farklı motivasyonlar motivasyonlar devreye devreye sokulur sokulur Sorunuza Sorunuza dönersek dönersek Antep Antep İttihat İttihat ve ve Terakki Terakki Kulübüne Kulübüne mensup mensup siyasi siyasi yerel yerel elitler elitler arasında arasında gerek gerek tehcire tehcire toptan toptan karşı karşı olan olan tehcire tehcire karşı karşı olmayıp olmayıp zamanlamasına zamanlamasına muhalefet muhalefet eden eden gerekse gerekse Ortodoks Ortodoks Ermenilerin Ermenilerin tehcirine tehcirine onay onay verip verip Protestan Protestan ve ve Katoliklerinkine Katoliklerinkine karşı karşı çıkan çıkan kişiler kişiler vardı vardı Buradaki Buradaki kilit kilit nokta nokta kulübe kulübe hakim hakim olan olan kişilerin kişilerin içlerindeki içlerindeki bu bu muhalif muhalif sesleri sesleri bastırmasıdır bastırmasıdır Bunu Bunu yaparken yaparken merkezdeki merkezdeki İttihatçı İttihatçı elitleri elitleri de de ikna ikna edebilmişlerdir edebilmişlerdir Onlara Onlara istedikleri istedikleri kararları kararları aldırtabilmişlerdir aldırtabilmişlerdir Senin Senin eklemek eklemek istediğin istediğin bir bir şey şey var var mı mı Şunları Şunları ekleyebilirim ekleyebilirim bu bu kitap kitap bir bir şey şey kanıtlamıyor kanıtlamıyor böyle böyle bir bir iddiası iddiası yok yok Sadece Sadece eldeki eldeki veri veri ve ve malzemeler malzemeler ışığında ışığında soykırım soykırım faili faili olmakla olmakla itham itham edilen edilen bu bu üç üç şahsiyeti şahsiyeti soykırım soykırım katılımcısı katılımcısı yapan yapan süreçleri süreçleri ve ve motivasyonları motivasyonları anlamaya anlamaya çalışıyor çalışıyor Fazlası Fazlası polisiyecilik polisiyecilik olur olur ki ki o o da da tarihçinin tarihçinin işi işi değil değil Toptancı Toptancı ve ve meta meta bir bir anlatı anlatı sunmak sunmak gibi gibi bir bir meramı meramı yok yok Ve Ve soykırımcı soykırımcı şiddeti şiddeti planlayan planlayan uygulayan uygulayan destekleyen destekleyen yapılmasına yapılmasına engel engel olmayanlar olmayanlar üzerine üzerine bir bir metin metin var var elimizde elimizde Emre Emre Can Can Dağlıoğlu Dağlıoğlu nun nun kitaba kitaba ilişkin ilişkin yaptığı yaptığı yorumu yorumu ödünç ödünç alarak alarak söylersek söylersek herkesin herkesin bildiği bildiği merkezdeki merkezdeki karar karar verici verici failler failler üzerine üzerine spekülatif spekülatif argümanlar argümanlar yerine yerine küçük küçük ölçekte ölçekte yeri yeri geldiğinde geldiğinde merkeze merkeze rağmen rağmen soykırımı soykırımı mümkün mümkün kılan kılan üç üç aktörün aktörün tavırlarını tavırlarını ve ve motivasyonlarını motivasyonlarını odağına odağına alan alan bir bir çalışma çalışma bu bu Ümit Ümit Kurt Kurt Kategoriler Kategoriler Genel Genel Güncel Güncel Yazar Yazar Hakkında Hakkında Ferda Ferda Balancar Balancar Emailferda Emailferda agos agos com com tr tr 1967 1967 İstanbul İstanbul doğumlu doğumlu Agos Agos yazı yazı işleri işleri müdürü müdürü ve ve kitap kitap eki eki Kirk Kirk in in editörü editörü güncel güncel politika politika dini dini akımlar akımlar tarihle tarihle ilgili ilgili güncel güncel tartışmalar tartışmalar ve ve yeni yeni çıkan çıkan kitaplar kitaplar hakkında hakkında haberler haberler yapıyor yapıyor İLGİLİ İLGİLİ HABERLER HABERLER İncirlik İncirlik Davası Davası nda nda savunmalar savunmalar yapıldı yapıldı 20 20 01 01 2019 2019 İncirlik İncirlik Davası Davası nda nda savunmalar savunmalar yapıldı yapıldı Filiz Filiz Ali Ali Dink Dink anmasında anmasında konuştu konuştu Umut Umut burada burada Bu Bu topraklar topraklar bu bu ülke ülke bizim bizim 20 20 01 01 2019 2019 Filiz Filiz Ali Ali Dink Dink anmasında anmasında konuştu konuştu Umut Umut burada burada Bu Bu topraklar topraklar bu bu ülke ülke bizim bizim TGC TGC den den mesaj mesaj Hrant Hrant Dink Dink i i hiç hiç unutmadık unutmadık 18 18 01 01 2019 2019 TGC TGC den den mesaj mesaj Hrant Hrant Dink Dink i i hiç hiç unutmadık unutmadık EN EN ÇOK ÇOK OKUNANLAR OKUNANLAR SON SON EKLENENLER EKLENENLER Filiz Filiz Ali Ali Dink Dink anmasında anmasında konuştu konuştu Umut Umut burada burada Bu Bu topraklar topraklar bu bu ülke ülke bizim bizim 20 20 01 01 2019 2019 Filiz Filiz Ali Ali Dink Dink anmasında anmasında konuştu konuştu Umut Umut burada burada Bu Bu topraklar topraklar bu bu ülke ülke bizim bizim İncirlik İncirlik Davası Davası nda nda savunmalar savunmalar yapıldı yapıldı 20 20 01 01 2019 2019 İncirlik İncirlik Davası Davası nda nda savunmalar savunmalar yapıldı yapıldı İncirlik İncirlik Davası Davası nda nda savunmalar savunmalar yapıldı yapıldı 20 20 01 01 2019 2019 İncirlik İncirlik Davası Davası nda nda savunmalar savunmalar yapıldı yapıldı Filiz Filiz Ali Ali Dink Dink anmasında anmasında konuştu konuştu Umut Umut burada burada Bu Bu topraklar topraklar bu bu ülke ülke bizim bizim 20 20 01 01 2019 2019 Filiz Filiz Ali Ali Dink Dink anmasında anmasında konuştu konuştu Umut Umut burada burada Bu Bu topraklar topraklar bu bu ülke ülke bizim bizim TGC TGC den den mesaj mesaj Hrant Hrant Dink Dink i i hiç hiç unutmadık unutmadık 18 18 01 01 2019 2019 TGC TGC den den mesaj mesaj Hrant Hrant Dink Dink i i hiç hiç unutmadık unutmadık YAZARLAR YAZARLAR Kenevir Kenevir AKP AKP nin nin seçim seçim için için nevzuhur nevzuhur tutamağı tutamağı 17 17 01 01 2019 2019 Kenevir Kenevir AKP AKP nin nin seçim seçim için için nevzuhur nevzuhur tutamağı tutamağı BASKIN BASKIN ORAN ORAN Hrant Hrant Ahparig Ahparig e e 12 12 yıl yıl raporu raporu 16 16 01 01 2019 2019 Hrant Hrant Ahparig Ahparig e e 12 12 yıl yıl raporu raporu YETVART YETVART DANZİKYAN DANZİKYAN Teotig Teotig in in Üzümleri Üzümleri 16 16 01 01 2019 2019 Teotig Teotig in in Üzümleri Üzümleri LEVON LEVON BAĞIŞ BAĞIŞ E E Gazete Gazete GÜNCEL GÜNCEL FOTO FOTO GALERİLER GALERİLER 2018 2018 Karagözyan Karagözyan okulu okulu açılışı açılışı 2018 2018 Karagözyan Karagözyan okulu okulu açılışı açılışı Kınalıada Kınalıada da da geleneksel geleneksel Vakıflıköy Vakıflıköy şenliği şenliği Kınalıada Kınalıada da da geleneksel geleneksel Vakıflıköy Vakıflıköy şenliği şenliği Cumartesi Cumartesi Anneleri Anneleri 700 700 hafta hafta Cumartesi Cumartesi Anneleri Anneleri 700 700 hafta hafta Previous Previous Next Next GÜNCEL GÜNCEL VİDEO VİDEO GALERİLER GALERİLER Batıdan Batıdan doğuya doğuya Hayatta Hayatta kalma kalma şarkıları şarkıları Batıdan Batıdan doğuya doğuya Hayatta Hayatta kalma kalma şarkıları şarkıları İstanbul İstanbul Almanya Almanya Konsolosluğu Konsolosluğu önünde önünde nefret nefret söylemi söylemi İstanbul İstanbul Almanya Almanya Konsolosluğu Konsolosluğu önünde önünde nefret nefret söylemi söylemi Agos Agos 20 20 yaşında yaşında Agos Agos 20 20 yaşında yaşında Previous Previous Next Next ÇİZERLER ÇİZERLER Ohan Ohan Ohan Ohan Sarkis Sarkis Paçacı Paçacı Sarkis Sarkis Paçacı Paçacı Aret Aret Gıcır Gıcır Aret Aret Gıcır Gıcır Previous Previous Next Next HAKKIMIZDA HAKKIMIZDA 1996 1996 da da Hrant Hrant Dink Dink ve ve bir bir grup grup arkadaşı arkadaşı tarafından tarafından Türkiyeli Türkiyeli Ermenilerin Ermenilerin sorunlarını sorunlarını kamuoyuna kamuoyuna anlatmak anlatmak amacıyla amacıyla kuruldu kuruldu Cumhuriyet Cumhuriyet döneminin döneminin Türkçe Türkçe Ermenice Ermenice olarak olarak yayımlanan yayımlanan ilk ilk gazetesidir gazetesidir Demokratikleşme Demokratikleşme azınlık azınlık hakları hakları geçmişle geçmişle yüzleşme yüzleşme Türkiye Türkiye deki deki çoğulculuğun çoğulculuğun korunması korunması ve ve geliştirilmesi geliştirilmesi konularını konularını merkeze merkeze alan alan bir bir yayın yayın çizgisine çizgisine sahiptir sahiptir Türkiye Türkiye Ermeni Ermeni toplumunun toplumunun içinden içinden çıkan çıkan bir bir gazete gazete olarak olarak Agos Agos sayfalarını sayfalarını Türkiye Türkiye ve ve dünya dünya meselelerine meselelerine giderek giderek daha daha fazla fazla açmayı açmayı hedefliyor hedefliyor Bağımsız Bağımsız gazeteciliğin gazeteciliğin ve ve ifade ifade özgürlüğünün özgürlüğünün alanının alanının giderek giderek daraldığı daraldığı Türkiye Türkiye de de Agos Agos özgür özgür bir bir tartışma tartışma platformu platformu işlevi işlevi de de görüyor görüyor KATEGORİLER KATEGORİLER Toplum Toplum Vakıflar Vakıflar Okullar Okullar Dernekler Dernekler Spor Spor Kilise Kilise Gençler Gençler Fark Fark Yaratanlar Yaratanlar Sağlık Sağlık Kültür Kültür Sanat Sanat Müzik Müzik Sinema Sinema Tiyatro Tiyatro Resim Resim Mimari Mimari Korolar Korolar Dans Dans Edebiyat Edebiyat Fotoğraf Fotoğraf Sergi Sergi Güncel Güncel Türkiye Türkiye Dünya Dünya Ermenistan Ermenistan Diaspora Diaspora Basın Basın Azınlıklar Azınlıklar İnsan İnsan Hakları Hakları Dink Dink Davası Davası Gündem Gündem Son Son Dakika Dakika Yaşam Yaşam English English Հայերէն Հայերէն քրօնիկագիրեր քրօնիկագիրեր լուրեր լուրեր Ayp Ayp pen pen kim kim Հայերէն Հայերէն PDF PDF Dosya Dosya Başyazı Başyazı Arka Arka Sayfa Sayfa Orta Orta Sayfa Sayfa Dünya Dünya Diaspora Diaspora Ermenistan Ermenistan Misafirhane Misafirhane 1915 1915 2015 2015 1915 1915 Okumaları Okumaları 1915 1915 Konuşmaları Konuşmaları Kurtulanlar Kurtulanlar Kurtaranlar Kurtaranlar Failler Failler Sarkis Sarkis Seropyan Seropyan ın ın Ardından Ardından YAZARLAR YAZARLAR Richard Richard Giragosian Giragosian Vicken Vicken Cheterian Cheterian Levon Levon Bağış Bağış Nazar Nazar Büyüm Büyüm Bercuhi Bercuhi Berberyan Berberyan Ohannes Ohannes Kılıçdağı Kılıçdağı Yetvart Yetvart Danzikyan Danzikyan Vahakn Vahakn Keşişyan Keşişyan Baskın Baskın Oran Oran Pakrat Pakrat Estukyan Estukyan Karin Karin Karakaşlı Karakaşlı Herkül Herkül Millas Millas Rober Rober Koptaş Koptaş 2014 2014 Agos Agos Yayıncılık Yayıncılık Basın Basın Hiz Hiz San San ve ve Tic Tic Ltd Ltd Şti Şti Tüm Tüm Hakları Hakları Saklıdır Saklıdır argebiz argebiz