[1]Accueil >> [2]Formations >> [3]Sciences Juridiques et Politiques >> [4]Science politique >> [5]Enseignants >> [6]VALLUY Jérôme >> [7]Divers [8]Présentation de l'UFR Science Politique [puceon.gif] [9]Présentation générale [puceon.gif] [10]Conseil d'UFR [puceon.gif] [11]Services administratifs [puceon.gif] [12]Liste des diplômes [13]Enseignants [14]A.T.E.R. [puceon.gif] [15]COSSART Paula [puceon.gif] [16]DARGELOS Bertrand [puceon.gif] [17]RAQUIN NGASHO Emilie [puceon.gif] [18]SIGNOLES Aude [puceon.gif] [19]TAIEB Emmanuel [20]BANEGAS Richard [puceon.gif] [21]CEJPMA [22]BIRNBAUM Pierre [puceon.gif] [23]BIRNBAUM Pierre [24]COLLIARD Jean-Claude [puceon.gif] [25]COLLIARD Jean-Claude [26]DOBRY Michel [puceon.gif] [27]DOBRY Michel [28]DORMAGEN Jean-Yves [puceon.gif] [29]Page d'accueil de J.Y. Dorgamen [30]DREYFUS Françoise [puceon.gif] [31]DREYFUS Françoise [32]GAXIE Daniel [puceon.gif] [33]Page d'accueil de D. Gaxie [34]GERSTLÉ Jacques [puceon.gif] [35]DESS C.P.S. [36]LAROCHE Josepha [puceon.gif] [37]LAROCHE Josepha [38]LEVEQUE Sandrine [puceon.gif] [39]Droit constit [puceon.gif] [40]DESS CPAL [41]NEUMAYER Laure [puceon.gif] [42](LICENCE) Institutions Européennes [43]RYFMAN Philippe [puceon.gif] [44]MASTER (M2P scpo -CIAHPD) [45]SOMMIER Isabelle [puceon.gif] [46]CRPS [47]VALLUY Jérôme [puceon.gif] [48]L3 Orga. de l'Etat et action publique [puceon.gif] [49]M1 Politiques publiques [puceon.gif] [50]M1 Dossiers de recherche [puceon.gif] [51]M2P-AP Politiques publiques [puceon.gif] [52]M2P-C Réfugiés, Asile [puceon.gif] [53]M2R-EA Politique de l'exil [puceon.gif] [54]M2R Mémoires de recherche [55]Divers [puceon.gif] [56]Thèse de J. VALLUY [puceon.gif] [57](DEA 1999-2004) Politiques publiques [puceon.gif] [58](DEUG 1999-2005) Sociologie politique [puceon.gif] [59](Licence 1999-2004) L'Etat-providence [puceon.gif] [60]Conférence 23/09/05 [puceon.gif] [61](DESS 2004-2005) Pol. pub. [62]VILTARD Yves [puceon.gif] [63]VILTARD Yves [64]ZAWADZKI Paul [puceon.gif] [65]ZAWADZKI Paul [66]Liste des diplômes LMD [puceon.gif] [67]Liste complète des fiches LMD [68]Licence de Science Politique [69]Bi-DEUG d'Histoire et Science Politique [puceon.gif] [70]Lien vers le Département d'Histoire [71]DEUG de Droit [puceon.gif] [72]Réglement du DEUG Droit [73]Licence de Science Politique [puceon.gif] [74]Enseignements [puceon.gif] [75]Planning des examens écrits session septembre 2005 [76]Master de Science Politique [77]Première année [puceon.gif] [78]Enseignements [puceon.gif] [79]Examens écrits - session septembre 2005 [80]Deuxième année [81]M2 Pro - "Administration du politique" [puceon.gif] [82]Formation initiale (UFR 01 / UFR 11) [puceon.gif] [83]Formation continue (CEP) [84]M2 Pro - "Communication politique et animation locale" [puceon.gif] [85]Association des étudiants [86]M2 Pro - "Communication Politique et Sociale" [puceon.gif] [87]Association des étudiants [88]M2 Pro - "Coopération internationale, action humanitaire et politiques de développement" [puceon.gif] [89]Compte rendu du colloque intitulé « Enfants et guerres » [puceon.gif] [90]Association des étudiants [91]M2 Rech - "Etudes Africaines" [puceon.gif] [92]De la globalisation subalterne [puceon.gif] [93]Politique de l'exil [puceon.gif] [94]Pouvoir et modernité [puceon.gif] [95]Guerre et conflictualité [puceon.gif] [96]Relations internationales [puceon.gif] [97]Religions, société et politique [98]M2 Rech - "Sociologie et institutions du politique" [puceon.gif] [99]Laboratoire de soutien [100]M2 Rech - "Relations Internationales" [puceon.gif] [101]. [102]Doctorat de Science Politique [puceon.gif] [103]Directeurs de thèse [puceon.gif] [104]Ecole Doctorale [puceon.gif] [105]Centres de recherche [puceon.gif] [106]Financements [107]Centre de documentation [108]Fonds documentaire [puceon.gif] [109]Dernières acquisitions d'ouvrages [puceon.gif] [110]Périodiques [111]Recherches bibliographiques [puceon.gif] [112]Optimiser sa recherche : les mots-clés [puceon.gif] [113]Présentation simplifiée d'une bibliographie [114]Périodiques électroniques [puceon.gif] [115]Titres spécialisés en science politique [116]Travaux universitaires [puceon.gif] [117]Masters professionnels [puceon.gif] [118]Masters recherche [119]Centres de recherche [120]CRIS [puceon.gif] [121]Présentation [puceon.gif] [122]Centre de documentation du CRIS [puceon.gif] [123]CREDAP [puceon.gif] [124]CRPS Jérôme VALLUY [125]Conférence 23/09/05 Conférence dans le Master Science Politique de l'Institut d'Etudes Politiques de Strasbourg, le 23 septembre 2005 (13h30 - 16h30) L'EUROPE FACE AUX EXILES Une analyse constructiviste des politiques de l'asile et de l'immigration en Europe _________________________________________________________________ PRESENTATION L'objet de cette conférence est double : il s'agit de décrire l'évolution, durant les trois dernières décennies, des politiques publiques relatives aux exilés arrivant dans les pays européens d'une part et d'illustrer un mode d'analyse de l'action publique inspiré par la sociologie historique et constructiviste d'autre part. Ce type d'analyse permet, en l'occurrence, de comprendre comment ce sont formées les orientations politiques européennes très actuelles de répression et d'enfermement des exilés. Nous retracerons l'évolution de la politique de l'asile : d'abord la complexité de son histoire, puis les contraintes de sa mise en uvre et enfin les convergences européennes plus récentes de stigmatisation des faux-réfugiés (Première partie). Cette politique participe ainsi à la construction des représentations sociales de l'exilé comme menace, construction dont l'importance politique prise aujourd'hui est aussi tributaire d'autres évolutions, plus larges, relatives aux perceptions de l'immigration dans les sociétés européennes. Ce tournant majeur de la vie politique en Europe qu'est le tournant « national-sécuritaire » traduit, à travers le rapport aux étrangers, une modification des rapports de forces entre plusieurs coalitions idéologiques (Deuxième partie). L'enchaînement des deux dynamiques précédentes explique l'émergence, ces dernières années, d'une politique européenne des camps d'exilés qui rappelle la « solution pacifique » mise en uvre par l'Australie mais s'en distingue aussi du fait de la complexité des relations de voisinage, par exemple, entre l'Europe et l'Afrique (Troisième partie). In fine, on observera que la comparaison de ces évolutions politiques et de celles des statistiques migratoires fait apparaître la possibilité d'un écart, éventuellement considérable, entre les réalités auxquelles renvoie un enjeu politique et la manière dont évolue cet enjeu dans les débats politiques qu'ils soient technocratiques ou électoraux. C'est ce type d'écart que cherchent à expliquer les analyses constructivistes. _________________________________________________________________ PLAN 1. LA TRAJECTOIRE HISTORIQUE DES POLITIQUES DE L'ASILE 1. L'histoire du droit de l'asile et ses ambiguïtés 2. L'exil déjugé : droit flou et pratique du jugement 3. La « spirale du rejet » : stigmatisation des faux-réfugiés 2. ASILE ET IMMIGRATION DANS LA VIE POLITIQUE EUROPEENNE 1. Un jeu politique à trois coalitions idéologiques (1974-2004) 2. Le tournant national - sécuritaire : premier déclin asilaire 3. Le renouveau des logiques utilitaires : deuxième déclin asilaire 3. POLITIQUE DES CAMPS d'EXILES ET COOPERATION INTERNATIONALE 1. L'antécédent de la « solution pacifique » en Australie 2. L'Europe politique des camps externes d'exilés 3. La lutte contre les exilés dans les relations Europe-Afrique _________________________________________________________________ CONSEILS DE LECTURE 0M Sur l'analyse constructiviste : CORCUFF Philippe, Les nouvelles sociologies, Paris : Nathan Université (coll. « 128-sociologie »), 1995, 128 p. 0M Sur les politiques de l'asile et de l'immigration en Europe : VALLUY Jérôme (dir.), L'Europe des camps : la mise à l'écart des étrangers, Numéro 57 de la revue Cultures & Conflits, avril 2005, 290 p. 0M Sur les politiques de l'asile et de l'immigration en France : NOIRIEL Gérard, Réfugiés et sans-papiers, La république face au droit d'asile XIXème - XXème siècle, Paris : Hachette / Pluriel, 1999, 355 p. FASSIN Didier, MORICE Alain, QUIMINAL Catherine (dir.), Les lois de l'inhospitalité : les politiques de l'immigration à l'épreuve des sans-papiers, Paris : La Découverte, 1997. CHEMILLIER-GENDREAU Monique, L'injustifiable - Les politiques françaises de l'immigration, Paris : Bayard Editions, 1998. 0M Sur les réfugiés : AGIER Michel, Aux bords du monde, les réfugiés, Paris, Flammarion, 2002. _________________________________________________________________ BIBLIOGRAPHIE SELECTIVE Pour une bibliographie plus complète sur le thème "Mise à l'écart et enfermement des étrangers : l'Europe actuelle des camps d'exilés", on pourra consulter celle établie par Mathieu BIETLOT (Université Libre de Bruxelles), Olivier CLOCHARD (Université de Poitiers) et Jérôme VALLUY (Université Panthéon-Sorbonne - Paris 1) à l'adresse suivante : [126]http://terra.rezo.net/article289.html AGIER Michel, Aux bords du monde, les réfugiés, Paris, Flammarion, 2002. BALIBAR Etienne, CHEMILLIER-GENDREAU Monique, COSTA-LASCOUX Jeannine., TERRAY Emmanuel., Sans papiers : l'archaïsme fatal, Paris, éd. La Découverte, 1999. BELGUENDOUZ Abdelkrim, UE - MAROC - AFRIQUE MIGRANTE. Politique européenne de voisinage / barrage au sudistes (De Schengen à Barcelone + 10 »), Rabat : Imp. Beni Snassen, 2005. BOUTEILLET-PAQUET Daphné, L'Europe et le droit d'asile : la politique d'asile européenne et ses conséquences sur les pays d'Europe centrale, Paris : L'Harmattan, 2001, 396 p. CALOZ-TSCHOPP Marie-Claire, Les étrangers aux frontières de l'Europe et le spectre des camps, Paris : La Dispute, juin 2004. CARLIER Jean-Yves, HULLMANN K., PEÑA-GALIANO C., VANHEULE Dirk, Qu'est-ce qu'un réfugié ?, Bruxelles, Bruylant, 1998. CHEMILLIER-GENDREAU Monique, L'injustifiable - Les politiques françaises de l'immigration, Paris : Bayard Editions, 1998. CREPEAU François, Droit d'asile : de l'hospitalité aux contrôles migratoires, Bruxelles : Bruyland, 1995. DECOURCELLES Antoine, JULINET Stéphane, Que reste-t-il du droit d'asile ?, Paris : L'Esprit frappeur, 2001, 170 p. DE GOURCY Constance, L'autonomie dans la migration - Réflexion autour d'une énigme, Paris : L'Harmattan, 2005. FASSIN Didier, MORICE Alain, QUIMINAL Catherine (dir.), Les lois de l'inhospitalité : les politiques de l'immigration à l'épreuve des sans-papiers, Paris : La Découverte, 1997. FRANGUIADAKIS Spyros, JAILLARDON Edith, BELKIS Dominique, En quête d'asile - Aide associative et accès au(x) droit(s), Paris : LGDJ, 2004. LAACHER Smaïn, Après Sangatte... nouvelles immigrations, nouveaux enjeux, Paris : La Dispute, 2002. LEGOUX Luc, La crise de l'asile politique en France, Paris : CEPED, 1995. MAILLARD Alain et TAFELMACHER Christophe, Faux réfugiés ? La politique de dissuasion d'asile (1979-1999), Lausanne, Edition d'En Bas, 1999 NASCIMBENE B., (éd.), Expulsion and detention of aliens in the EU countries, Milan, Gruiffre, 2001 NOIRIEL Gérard, Réfugiés et sans-papiers, La république face au droit d'asile XIXème - XXème siècle, Paris : Hachette / Pluriel, 1999, 355 p. REA Andrea (dir.), Racisme et immigration en Europe, Bruxelles, Editions Complexe, 1998, 241 p. RITAINE Evelyne (dir.), L'Europe du Sud face à l'immigration - Politique de l'étranger, Paris : PUF, 2005. VALLUY Jérôme (dir.), L'Europe des camps : la mise à l'écart des étrangers, Numéro 57 de la revue « Cultures & Conflits », avril 2005. 20 septembre 2005 Dernière modification le 22 septembre 2005 à 09h26 [ [127]Imprimer cet article ] [ [128]Haut ] [_page_bas_spacer.gif] [129][_page_bas_02.gif] [130][_page_bas_04.gif] [131][_page_bas_06.gif] [132][_page_bas_08.gif] [133][_page_bas_10.gif] [134][_page_bas_12.gif] Copyright © Université Paris 1 Panthéon Sorbonne 2004 References Visible links 1. http://www.univ-paris1.fr/index.html 2. http://www.univ-paris1.fr/formation/rubrique4.html 3. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/rubrique14.html 4. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/rubrique58.html 5. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/rubrique451.html 6. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/rubrique866.html 7. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/divers/rubrique1141.html 8. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/presentation_de_l_ufr_science_politique/rubrique1004.html 9. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/presentation_de_l_ufr_science_politique/article117.html 10. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/presentation_de_l_ufr_science_politique/article1253.html 11. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/presentation_de_l_ufr_science_politique/article3067.html 12. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/presentation_de_l_ufr_science_politique/article119.html 13. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/rubrique451.html 14. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/a.t.e.r./rubrique1039.html 15. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/a.t.e.r./article3715.html 16. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/a.t.e.r./article3821.html 17. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/a.t.e.r./article3115.html 18. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/a.t.e.r./article3233.html 19. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/a.t.e.r./article3116.html 20. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/banegas_richard/rubrique989.html 21. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/banegas_richard/article3013.html 22. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/birnbaum_pierre/rubrique999.html 23. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/birnbaum_pierre/article1255.html 24. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/colliard_jean-claude/rubrique997.html 25. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/colliard_jean-claude/article1256.html 26. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/dobry_michel/rubrique995.html 27. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/dobry_michel/article2169.html 28. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/dormagen_jean-yves/rubrique987.html 29. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/dormagen_jean-yves/article1281.html 30. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/dreyfus_francoise/rubrique998.html 31. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/dreyfus_francoise/article1254.html 32. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/gaxie_daniel/rubrique992.html 33. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/gaxie_daniel/article1257.html 34. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/gerstle_jacques/rubrique1026.html 35. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/gerstle_jacques/article3109.html 36. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/laroche_josepha/rubrique994.html 37. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/laroche_josepha/article2440.html 38. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/leveque_sandrine/rubrique985.html 39. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/leveque_sandrine/article4391.html 40. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/leveque_sandrine/article3008.html 41. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/neumayer_laure/rubrique988.html 42. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/neumayer_laure/article3046.html 43. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/ryfman_philippe/rubrique1255.html 44. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/ryfman_philippe/article3820.html 45. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/sommier_isabelle/rubrique986.html 46. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/sommier_isabelle/article1265.html 47. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/rubrique866.html 48. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/article4274.html 49. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/article2606.html 50. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/article2900.html 51. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/article4251.html 52. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/article4327.html 53. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/article4153.html 54. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/article3311.html 55. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/divers/rubrique1141.html 56. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/divers/article3426.html 57. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/divers/article2607.html 58. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/divers/article2604.html 59. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/divers/article2608.html 60. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/divers/article4155.html 61. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/divers/article2783.html 62. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/viltard_yves/rubrique996.html 63. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/viltard_yves/article1283.html 64. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/zawadzki_paul/rubrique1000.html 65. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/zawadzki_paul/article1271.html 66. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/lmd/rubrique1364.html 67. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/lmd/article4184.html 68. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/licence_de_science_politique/rubrique1005.html 69. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/licence_de_science_politique/bi-deug_d_histoire_et_science_politique/rubrique460.html 70. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/licence_de_science_politique/bi-deug_d_histoire_et_science_politique/article1303.html 71. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/licence_de_science_politique/deug_de_droit/rubrique1027.html 72. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/licence_de_science_politique/deug_de_droit/article3078.html 73. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/licence_de_science_politique/licence_de_science_politique/rubrique449.html 74. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/licence_de_science_politique/licence_de_science_politique/article1276.html 75. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/licence_de_science_politique/licence_de_science_politique/article3915.html 76. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/rubrique1007.html 77. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/premiere_annee/rubrique450.html 78. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/premiere_annee/article1272.html 79. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/premiere_annee/article3914.html 80. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/rubrique1253.html 81. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_pro_-_administration_du_politique/rubrique1029.html 82. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_pro_-_administration_du_politique/article3088.html 83. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_pro_-_administration_du_politique/article3096.html 84. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_pro_-_communication_politique_et_animation_locale/rubrique1030.html 85. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_pro_-_communication_politique_et_animation_locale/article3089.html 86. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_pro_-_communication_politique_et_sociale/rubrique1031.html 87. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_pro_-_communication_politique_et_sociale/article3095.html 88. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_pro_-_cooperation_internationale_action_humanitaire_et_politiques_de_developpement/rubrique1032.html 89. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_pro_-_cooperation_internationale_action_humanitaire_et_politiques_de_developpement/article3343.html 90. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_pro_-_cooperation_internationale_action_humanitaire_et_politiques_de_developpement/article3090.html 91. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_etudes_africaines/rubrique1034.html 92. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_etudes_africaines/article4233.html 93. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_etudes_africaines/article4232.html 94. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_etudes_africaines/article4229.html 95. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_etudes_africaines/article4230.html 96. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_etudes_africaines/article4231.html 97. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_etudes_africaines/article4234.html 98. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_sociologie_et_institutions_du_politique/rubrique1035.html 99. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_sociologie_et_institutions_du_politique/article3093.html 100. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_relations_internationales/rubrique1043.html 101. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/master_de_science_politique/deuxieme_annee/m2_rech_-_relations_internationales/article3137.html 102. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/doctorat_de_science_politique/rubrique1008.html 103. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/doctorat_de_science_politique/article3105.html 104. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/doctorat_de_science_politique/article3080.html 105. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/doctorat_de_science_politique/article3081.html 106. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/doctorat_de_science_politique/article3070.html 107. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/rubrique1009.html 108. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/fonds_documentaire/rubrique1335.html 109. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/fonds_documentaire/article4203.html 110. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/fonds_documentaire/article4204.html 111. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/recherches_bibliographiques/rubrique1338.html 112. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/recherches_bibliographiques/article4209.html 113. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/recherches_bibliographiques/article4160.html 114. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/periodiques_electroniques/rubrique1342.html 115. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/periodiques_electroniques/article4228.html 116. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/travaux_universitaires/rubrique1331.html 117. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/travaux_universitaires/article4123.html 118. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centre_de_documentation/travaux_universitaires/article4124.html 119. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centres_de_recherche/rubrique1037.html 120. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centres_de_recherche/cris/rubrique1355.html 121. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centres_de_recherche/cris/article3099.html 122. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centres_de_recherche/cris/article4168.html 123. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centres_de_recherche/article3098.html 124. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/centres_de_recherche/article3100.html 125. http://www.univ-paris1.fr/formation/juridique_politique/ufr11/enseignants/valluy_jerome/divers/rubrique1141.html 126. http://terra.rezo.net/article289.html 127. http://www.univ-paris1.fr/article_print.php3?id_article=4155 128. http://www.univ-paris1.fr/article4155.html 129. http://www.univ-paris1.fr/intranet.php3 130. http://search.univ-paris1.fr/ 131. http://annuaire-enseignants.univ-paris1.fr/ 132. http://www.univ-paris1.fr/lmd/rechercher.html 133. http://www.univ-paris1.fr/plan.php3 134. http://www.univ-paris1.fr/contact.php3 Hidden links: 135. http://www.univ-paris1.fr/ 136. http://www.univ-paris1.fr/universite/ 137. http://www.univ-paris1.fr/formation/ 138. http://www.univ-paris1.fr/recherche/ 139. http://www.univ-paris1.fr/etudiants/ 140. http://www.univ-paris1.fr/services/ 141. http://www.univ-paris1.fr/international/